کارشناسان میگویند در انتخاب ماسک باید تمرکز شما روی ماسکی باشد که کاملاً روی صورتتان فیت شده و در عین حال قابل تنفس باشد. این که یک ماسک تا چه اندازه محافظتکننده است، بستگی به این دارد که از چه جنسی ساخته شده و چقدر خوب روی صورتتان قرار میگیرد. اما اگر شما نتوانید با ماسکی که دارید خوب نفس بکشید، پس احتمال این که آن را روی صورت خود نگه دارید، کم است.در این مطلب نگاهی میاندازیم به انواع متفاوت ماسکهایی که احتمالاً آنها را میبینید و این که تا چه اندازه مؤثرند و از افراد دور و بر شما و البته خود شما محافظت میکنند.
انواع ماسک صورت
ماسکهای پارچهای
برای بررسی پارچه، آن را جلوی نور نگه دارید: اگر به راحتی میتوانید خطوط الیاف پارچه را ببینید، پس ماسکی که با این پارچه درست شود، نمیتواند فیلتر خوبی باشد. محققان میگویند پارچه صد در صد کتان که بافت محکم و فشرده دارد، ماسک خوبی میشود. زیرا در سطح میکروسکوپی، الیاف طبیعی کتان نسبت به پارچههای مصنوعی، معمولاً ساختار سه بعدی دارند، که نرمتر هم هستند. این ساختار سه بعدی میتواند موانع بیشتری بر سر راه ذرات مزاحم ایجاد کند.به تازگی مطالعهای انجام شد که در آن انواع و اقسام پارچهها از جهت این که تا چه اندازه قابلیت فیلتر کردن دارند مورد بررسی قرار گرفت. تنها دو نوع پارچهی مصنوعی که یکی از آنها 100 درصد پلیاستر بود، فیلتر خوبی بود و بیشتر پارچههای مصنوعی از جهت قابلیت فیلتر کردن، ارزشی نداشتند؛ اما حتی زدن ماسکی که از پارچهی مصنوعی تهیه شده، بهتر از اصلاً ماسک نزدن است.
ماسک پارچهای چند لایه
مطالعات گوناگونی دریافتهاند ماسکهایی که از چند لایه درست شدهاند بهتر و مؤثرتر میتوانند جلوی ذرات ریز را بگیرند. ماسکی که از دو لایه پارچه با بافت فشرده با فیلتری توکار ساخته شده، انتخاب خوبی است. بهترین فیلتر برای قرار دادن بین دو لایه پارچه، پلیپروپیلن است که از پلاستیک مشتق شده است. پلیپروپیلن به عنوان یک فیلتر فیزیکی بسیار عالی است اما یک امتیاز دیگر هم دارد: از قدرت الکتریسیته ساکن استفاده میکند. حالت استاتیکی را در نظر بگیرید که وقتی دو تکه پارچه را به هم مالش میدهید روی میدهد و این همان اتفاقی است که در ماسک دو لایه پارچهای با فیلتر پلیپروپیلن روی میدهد: خاصیت چسبندگی استاتیک، ذرات دو سوی ماسک را گیر میاندازد و این همان چیزی است که شما میخواهید.
بیشتر بخوانید : فاکتورهای یک ماسک مناسب
پلیپروپیلن برخلاف سایر مواد، وقتی که در اثر بازدم شما رطوبت ایجاد میشود نیز میتواند شارژ الکتریسیته ساکن را حفظ کند. نکتهای که وجود دارد این است که پلی پروپیلن وقتی که شسته میشود، الکتریسیته ساکن خود را از دست میدهد اما شما میتوانید با اتو کشیدن آن، دوباره آن را شارژ کنید یا این که با دستکشهای پلاستیکی آن را به مدت 20 ثانیه مالش دهید.
یک ماسک دو لایه که از کتان بافت فشرده ساخته شده به تنهایی میتواند تقریباً 35 درصد از ذرات را فیلتر کند. اما افزودن فیلتری دو لایه که از پلی پروپیلن شارژ شده است میتواند قابلیت فیلترکنندگی ماسک را 35 درصد دیگر افزایش دهد. لایهی کتانی ماسک باید نزدیکترین لایه به صورتتان باشد زیرا اینگونه راحتتر خواهید بود و سلامت پوستتان بهتر حفظ خواهد شد.
اگر به پارچهی پلی پروپیلن دسترسی ندارید، از دستمال کاغذی استفاده کنید: دو ورق دستمال کاغذی را بردارید، آنها را روی هم تا کنید و داخل ماسکتان بگذارید تا در نهایت یک ماسک چهار لایهای داشته باشید که میتوانید هر روز فیلترش را عوض کنید. جالب است بدانید دستمال کاغذی چهار لایه، محافظ بسیار خوبی است اما دستمال کاغذی این امتیاز را ندارد که الکتریسیته ساکن را نگه دارد.
اگر هیچ یک از راهکارهای بالا برای شما ممکن نیست، ماسکی که از سه لایه یا بیشتر، کتان بافت فشرده ساخته شده نیز ماسک بسیار خوبی است.
ماسکهای پزشکی
ماسکهایN95
ماسکهایN95 جوری طراحی شدهاند که اطراف بینی و دهان را سفت و محکم میپوشانند. اگر ماسکN95 بهدرستی روی صورت قرار بگیرد، میتواند دستکم جلوی 95 درصد از ذرات معلق در هوا را بگیرد. این نوع ماسکها در محافظت از شمایی که آن را زدهاید و افرادی که دور و برتان هستند عالی عمل میکنند. یک دلیل مؤثر بودن ماسکN95 این است که از لایههای زیادی از الیاف پلی پروپیلن ساخته شده که در بالا گفتیم. یعنی در این ماسکها از الکتریسیتهی ساکن برای گیر انداختن ذرات در دو سوی ماسک استفاده میشود. اگر میخواهید ماسکN95 بخرید باید بدانید که بعضی از این ماسکها که در بازار وجود دارند قلابیاند.
بیشتر بخوانید : انواع حفاظ های چشم (شیلد ، ماسک)
ماسک FFP2
ماسک FFP2 نوعی از ماسک فیلتردار با فیلتر ثابت می باشد که با استاندارد EN149:2001 نامگذاری شده است در این نام گذاری FFP2 به این معناست که این ماسک تا 94% از ذرات مضر در هوا با اندازه بین 2 و 5 میکرون را فیلتر می کند
ماسکهای جراحی
ماسکهای جراحی، ماسکهای یک بار مصرفی هستند که تقریباً در دسترس همه هستند و اساساً برای محافظت از دیگران در برابر کسی که این ماسک را زده استفاده میشوند و البته برای فیلتر کردن ذرات بزرگ معلق در هوا نیز کاربرد دارند.
خیلی از ماسکهای جراحی از کاغذ درست شدهاند و بعضی از این ماسکها نیز با پلی پروپیلن تهیه شدهاند. تحقیقات نشان داده ماسکهای جراحی میتوانند خیلی از ترشحات تنفسی را که توسط فرد آلوده پخش میشوند فیلتر نمایند؛ اما اینکه ماسک جراحی چقدر خوب میتواند از شمایی که از آن استفاده میکنید در برابر ذرات کوچکتر محافظت کند، تا حدود بسیار زیادی متغیر است. مثلاً یکی از ماسکهای جراحی تست شده توانسته بود 30 درصد از ذرات ریز را فیلتر کند و ماسکهای جراحی دیگری هم بودند که تا 80 درصد از ذرات ریز را فیلتر کرده بودند.